Choroby koni

    

Nagwożdżenie

      Jest to uraz podeszwy wywołany przebiciem jej ostrym przedmiotem. Wskutek uszkodzenia podeszwy koń odczuwa ból i zaczyna kuleć. Przy oglądaniu kopyta stwierdza się uszkodzenie podeszwy i bolesność w tym miejscu.
    Pomoc polega na usunięciu raniącego przedmiotu. Zwraca się przy tym uwagę, w którym kierunku i jak głęboko był wbity. Informacja ta jest konieczna przy dalszym leczeniu. Konia zwalnia się z pracy, a ranę trzeba odkazić i zabandażować w celu zabezpieczenia przed zanieczyszczeniem.

 
 

Zagwożdżenie

      Występuje wskutek uszkodzenia tworzywa kopytowego przy nieprawidłowym wbijaniu podkowiaka. Najczęściej już podczas kucia koń wyszarpuje nogę, a zaraz po podkuciu lub po krótkim czasie zaczyna kuleć. Konia należy natychmiast rozkuć, a do otworu po podkowiaku wlać jodynę rywanol lub inny środek odkażający i założyć opatrunek na kopyto. Po 24 godzinach należy zmienić opatrunek. Zazwyczaj po kilku dniach kulawizna ustępuje.
   

Zapalenie ścięgien

      U koni mamy najczęściej do czynienia z zapaleniem ścięgien zginaczy palców. Najczęstrze przyczyny to: zbyt forsowna praca, skoki przez przeszkody, jazda po grząskim, nierównym terenie, przetrenowanie bądź zły stan kopyt. Rzadko występuje kulawizna, natomiast miejsca przebiegu ścięgien są najczęściej nabrzmiałe, bolesne i cieple. Pierwsza pomoc polega na zrobieniu najpierw zimnego okładu, a następnie stosowanie przez kilka dni okładów rozgrzewających.
   

Zapoprężenie

      Jest to uszkodzenie mięśni piersiowych z powodu przemieszczenia ich pod zaciśniętym popręgiem. Może nastąpić podczas schylania się konia, który ma już podciągnięty popręg, lub podczas obracania konia w wąskim stanowisku po dopięciu popręgu. Występuje obrzęk w dolnej części brzucha, w miejscu przylegania popręgu. Leczenie polega na stosowaniu zimnych okładów; w tym czasie można jeździć na oklep.

Podbitek

      Jest to miejscowe stłuczenie. Najczęstszą przyczyna jest nadepniecie na kamień lub ostra jazda po twardym podłożu, a także niestaranne czyszczenie kopyt, czasem wadliwe kucie. Konia podbitego należy zwolnić od pracy i postawić na mokrej glinie. Ponadto stosuje się zimne okłady. Powinien się nim zająć lekarz weterynarii.
  

Gnicie strzałki

      Przyczyna jest brak ruchu, mokra, brudna ściółka oraz niestaranne czyszczenie kopyt przed i po jeździe. Gnicie następuje wskutek rozmnażania się niektórych bakterii znajdujących się w podłożu. Proces ten najczęściej rozpoczyna się w częściach zagiętych ściany rogowej kopyta i w rowku strzałki z powodu zalegania tam nawozu. Chore kopyto należy umyć i wysuszyć, smarować środkami wysuszającymi, np. dziegciem, stężonym roztworem siarczanu miedzi.
   

Kolka

      Spowodowana jest zbyt obfitym żywieniem paszami treściwymi, zadaniem łatwo fermentującej paszy przegłodzonemu koniowi po wyczerpującej pracy, pojeniem w nieodpowiednim czasie, zadawaniem zepsutej paszy, raptowna zmiana sposobu żywienia, postawieniem spoconego konia w przeciągu. Kolka może być również wywołana przez pasożyty bytujące w przewodzie pokarmowym, np. glisty. Objawy kolki są bardzo wyraźne: koń przestaje przyjmować pokarm, jest niespokojny, ogląda się na boki, bije kopytami, kładzie się, tarza, wstaje i powtórnie się kładzie, ciężko dyszy, poci się. Przy bardzo silnym natężeniu bólu koń klęka, przysiada na zadzie, kładzie się. Choremu koniowi trzeba udzielić natychmiastowej pomocy: boki należy mocno rozcierać słomą, konia nakryć derka i powoli oprowadzać. Konieczna jest pomoc lekarska.
   

Mieśniochwat

      Powstaje najczęściej u koni dobrze żywionych, które zostały użyte do pracy po kilku dniowej przerwie i obfitym żywieniu. Użyty do pracy koń nagle staje, ma sztywny chód, stwardniale mięśnie krzyża i zadu, wydala mocz barwy brunatnej, silnie się poci. Chorego konia należy natychmiast umieścić w cieplej stajni i wezwać weterynarza. Do czasu jego przybycia należy konia ciepło okryć. Choroba ta może doprowadzić do znacznego wycieńczenia konia, a nie leczonego - do śmierci. Aby nie dopuścić do mięśniochwatu, należy zapewnić koniowi codzienny ruch, a jeśli pozostawia się go w stajni, zmniejszyć dawki paszy treściwej do polowy.
  

Ochwat

      Jest to rozlegle zapalenie tworzywa kopytowego. Przyczyna może być: Skarmianie świeżego ziarna, pojenie zgrzanego konia, nadmierne przemęczenie, przeziębienie, postawienie zgrzanego konia w zimnym pomieszczeniu lub przeciągu, żywienie dużymi ilościami paszy bogatej w białko, nagła zmiana rodzaju lub gatunku paszy treściwej, długotrwała praca na twardym gruncie. U chorego konia puszki kopytowe są gorące, trudności sprawia mu cofanie się, przy ruchu do przodu pociąga nogami, stojąc - tylne nogi podciąga pod brzuch; u klaczy występuje wyciek z dróg rodnych. Ochwacony koń, jeśli tylko ma możliwość, opiera się o ścianę, aby odciążyć kończyny. Potrzebna jest pomoc weterynarza. Jeśli koń jest podkuty, należy go rozkuć i robić zimne okłady na kopyta.
   

Gruda

      Jest to stan zapalny skory w okolicy stawu pęcinowego, spowodowany trzymaniem konia na mokrej i brudnej ściółce w stajni, praca na podmokłym terenie, odmrożeniami, brakiem właściwej pielęgnacji kończyn, a czasem biegunka. Inna przyczyna wywołania grudy mogą być poszyty. W zależności od rodzaju czynnika wywołującego grudę, jej objawy mogą być rożne. Do najczęściej spotykanych należą:

    - obrzmienie i zwilgotnienie skory na tylnej części pęciny poniżej stawu pęcinowego; w miejscu tym pojawiają się pęcherzyki wypełnione ropa oraz strupy; sierść jest zlepiona płynem surowiczym;

    - obrzęk i łuszczenie się naskórka. Leczenie tego schorzenia trzeba powierzyć lekarzowi weterynarii; konia postawić na czystej, suchej ściółce, obrzęknięte miejsca zmyć rywanolem.